Osmanlı Tarihi

OSMANLI TARİHİNİN DÖNEMLERİ

1-Kuruluş Dönemi     :1299-1453   İstanbul’un Fethi

2-Yükselme Dönemi   :1453-1579   Sokullu’nun ölümü

3-Duraklama Dönemi:1579-1699     Karlofça Antlaşması

4-Gerileme Dönemi    :1699-1792   Yaş Antlaşması

5-Dağılma ve ÇöküşD:1792-1922    Saltanatın kaldırılması

*Osmanlı tarihinin bölümlere ayrılmasındaki amaç;incelenmesini kolaylaştırmaktır.

OSMANLI DEVLETİ KURULDUĞU DÖNEMDE ANADOLU’NUN DURUMU

Bu dönemde Anadolu’da;Anadolu Selçukluları,Bizans İmparatorluğu,Trabzon Rum İmparatorluğu,,Venedik ve Ceneviz kolonileri,Anadolu Türk beylikleri bulunmaktaydı.

Anadolu’da siyasi birlik olmayıp,bu devletlerin hepsi de İran’da bulunan İlhanlı (Moğol) devletine vergi verir durumdaydı

OSMANLI DEVLETİ KURULDUĞU SIRADA BALKANLARIN DURUMU

Balkanlarda ise;Bizans İmparatorluğu,Sırp,Bulgar,Macar ve Arnavutluk krallıkları;Eflak,Boğdan,Bosna,Hersek beylikleri bulunmaktaydı.

Bu devletler arasında dini ve siyasi çatışmalar vardı.

OSMANLILARIN KÖKENİ

Osmanlılar oğuzların Kayı boyundandır.Kayılar Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya gelmişlerdir.1230 Yassıçemen Savaşı’ndan sonra,Alaattin Keykubat tarafından Ankara’nın Karacadağ bölgesine yerleştirildiler.

1243 Kösedağ Savaşı’ndan sonra ise Kayılar,Sakarya vadisini takip ederek Söğüt ve Domaniç bölgesine gelip,Anadolu’daki iç kavgalardan uzak gelişmeye uygun bir ortam bulmuşlardır.

OSMANLILARIN KISA SÜREDE GELİŞİP GÜÇLENMESİNİN NEDENLERİ

         1-Coğrafi konum itibariyle karışıklık içinde bulunan Bizans’a komşu olması

         2-Bizans’ın ve Balkanların karışıklık içinde bulunması

         3-Osmanlı Devleti’nin ilk zamanlarda beylikler arasındaki mücadeleye katılmaması.

         4-Fethedilen yerlerin Türkleştirilmesi (Planlı iskan=Türkmen göçleri)

         5-Merkeziyetçi bir politika izleyerek ülke topraklarının hanedan üyeleri arasında paylaşılması geleneğine son verilmesi.

         6-Osmanlı padişahlarının başarılı olması (Yetenekli padişahların iş başına geçmesi).

         7-Hoşgörü ve adalete dayalı bir yönetim anlayışını benimsemeleri

         8-Ahi şeylerinden Şeyh Edebali’nin kızıyla evlenen Osman Bey’in ahilerin desteğini alması

         OSMANLI DEVLETİ’NİN KURULUŞU

         Osmanlı Devleti’ni kuran kayılar diğer Türk boyları gibi Anadolu’ya 1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra gelmişlerdir.1230 yılında yapılan Yassı Çemen Savaşında Harzemşahlara karşı Anadolu Selçuklu Devleti saflarında savaşarak savaşın kazanılmasına katkı sağlayan kayılara I.Aladdin Keykubat Ankara’nın batısında yer alan Karacadağ yöresini yurt olarak vermiştir.Kayılar bir süre sonra başlarında Ertuğrul Gazi olmak üzere Moğol baskısının daha az hissedildiği Bizans uç bölgesine doğru Sakarya Irmağı vadisince hareket ederek Söğüt ve Domaniç bölgesini Bizans’tan alarak o bölgeyi yurt edinmişlerdir.Ertuğrul Gazi’nin ölümüyle başa geçen Osman Bey (1281) Karacahisar,Yarhisar,Yenişehir,İnegöl ve Bilecik’i Bizans’tan alarak sınırlarını genişletmiştir.Bu başarısından sonra Anadolu Selçuklu hükümdarı II.Mesut O’nu uç beyi olarak atamıştır(1299).Bu tarih Osmanlı Devleti’nin de  kuruluş yılı olarak kabul edilmiştir.

         1302 yılında Osmanlı Devleti ile Bizans arasında ilk büyük savaş yapılmış ve Osmanlı devleti bu savaşı kazanmıştır.Bursa kuşatıldıysa da alınamamıştır.

         KURULUŞ DÖNEMİ PADİŞAHLARI

         1-Osman Bey                   (1299-1324)

         2-Orhan Bey                    (1324-1362)

         3-I.Murat (Hüdavendigar)  (1362-1389)

4-I.Bayezit (Yıldırım)         (1389-1402)

*Fetret Dönemi                (1402-1413)

5-I.Mehmet (Çelebi)         (1413-1421)

6-II.Murat                       (1421-1451)

7-II.Mehmet (Fatih)          (1451-1481)

        

         1-OSMAN BEY DÖNEMİ (1299-1324)

         Babası Ertuğrul Gazi’nin ölümü üzerine Kayı boyunun yönetimine geçti (1281)

         Bizans aleyhine hakimiyet alanını genişletmeye başladı.Karacahisar,Yarhisar,İnegöl ve Bilecik’i aldı.Bu başarıları sebebiyle Anadolu Selçuklu Sultan II.Mesut,Osman Bey’i uç beyi olarak atadı (1299).Bu tarih Osmanlı Devleti’nin kuruluş tarihi olarak kabul edilmiştir.

         Beyliğin merkezi Söğüt’ten Bilecik’e taşındı.Osmanlı Beyliğinin giderek güçlenmesi üzerine,Bizans tekfurları (Valileri) birleşerek Osman Bey’e savaş açtılar.Yapılan Koyunhisar Savaşı’nı (1302) Osman Bey kazandı.Bursa kuşatıldıysa da alınamadı.

         Koyunhisar Savaşı             Osmanlı Devleti’nin Bizansla yaptığı ilk savaştır.

         *Osman Bey zamanında ilk Osmanlı parası bakırdan (mangır) basılmıştır.

         *Pazar vergisi toplanmaya başlamıştır.

         *Osmanlı Beyliği Osman Bey döneminde devlet haline gelmiştir (1299).Bunun bir göstergesi olarak da ilk Osmanlı parası yine bu dönemde Osman Bey adına basılmıştır.

               2-ORHAN BEY (1324-1362)

         Mudanya ve Orhaneli alınmıştır.

         Bursa fethedilerek (1326) başkent yapıldı.

         Bursa’nın fethi ipek açısından büyük bir gelir kaynağı olmuştur.

         Plekanon (Maltepe) Savaşı (1329)

         Osmanlı Devleti’nin güçlenmesini engellemek isteyen Bizans İmparatoru Andronikos,bir orduyla Osmanlılar üzerine yürüdü.Ağır bir yenilgi alarak geri döndü.Bu savaştan sonra İznik,İzmit ve Kocaeli Yarımadası ele geçirildi.

         Karesioğulları Beyliği’nin Osmanlı Topraklarına Katılması (1345)

         Balıkesir merkezli Karesioğulları’nda çıkan taht kavgalarından yararlanan Orhan Bey,bu beyliği topraklarına kattı.

        

Böylece Anadolu Türk birliğinin kurulması yönünde ilk adım atılmış oldu.

         Karasioğulları donanması Osmanlılara geçti.Osmanlılar denizcilik faaliyetlerine başladı.

         Rumeli’ye geçiş için zemin hazırlandı.

         Karasi devlet adamları Osmanlı hizmetine girdi.

         Rumeli’ye Geçiş (1353)

         Osmanlı topraklarında Türkmen nüfusunun yığılması,Rumeli’ye geçişi zorunlu hale getirmiştir.Bizans’taki taht kavgalarına karışan Orhan Bey,Kantakuzen’e yardım ederek O’nun imparator olmasını sağladı.Yardım karşılığı verilen Gelibolu Yarımadası’ndaki Çimpe Kalesi,Rumeli’deki ilk Osmanlı toprağı oldu.Burayı üs olarak kullanan Orhan Bey’in oğlu Süleyman Paşa ,Keşan,Lüleburgaz,Tekirdağ ve Çorlu bölgelerini ele geçirdi.

         Ankara’nın Alınması (1354):Ahilerin elinde bulunan Ankara alındı.

         Orhan Bey Dönemi’nde Kültür ve Uygarlık

         1-Ülke Sancaklara ayrıldı.Şehzadelerin yetiştirilmesi için “Sancak Sistemi” kuruldu.Sancak sistemiyle yetişen ilk Osmanlı padişahı I.Murat;Son Osmanlı Padişahı III.Mehmet’tir.

         2-İlk vezir ataması yapıldı.(İlk Osmanlı veziri Aladdin Paşa’dır).

         3-İlk Divan örgütü kuruldu.

         4-Yaya ve müsellem (atlı) adıyla ilk düzenli ordu kuruldu.

         5-İznik (1331) ve Bursa’da ilk Osmanlı medreseleri açıldı.

         6-Adli teşkilat kurularak  sancaklara kadılar tayin edildi;Subaşılar atandı.

         7-Gümüş para bastırıldı.

         8-İlk vakıf teşkilatı kuruldu.

         9-İlk imarethane (Aşevi) kuruldu.

         10-İlk sultan unvanı kullanıldı

OSMANLILARIN RUMELİ’DE İSKAN SİYASETİ

 Bu politikanın temel amacı;istenilen yerlere Anadolu’da özellikle konargöçer Türkmenleri götürüp yerleştirmek,fethedilen yerlerdeki yerli halktan ayaklanma çıkarma ihtimali olanları Osmanlı toprağı olan başka yerlere yerleştirmekti.Bu bölgeye yerleştirilen Türkmen aileler sayesinde Balkanlarda Türk nüfusu artıyor ve Türk kültürü yayılıyordu.Bu sayede fethedilen bölgelerin elde tutulması ve savunulması kolaylaşıyordu.Yerleştirme işi,kendiliğinden gidenlerle sürgün yoluyla gönderilenlerin yerleştirilmesi olmak üzere iki şekilde yapılıyordu.

   Sürgün yoluyla gönderilenler arasında Tatarlar ve konargöçer Yörükler tercih ediliyor,onların tam yerleşik yaşama geçmeleri sağlanıyordu.Gönderilenler gelişigüzel seçilmezdi.İskana tabi tutulan ailelerin bütün gereksinimleri devlet tarafından karşılanır,bunlara vergi muafiyeti getirilerek yeni yerleşmelere kolaylık sağlanırdı.Geriye göçün yaşanmaması ve toplumun huzurunun bozulmaması amacıyla iskana tabi tutulan ailelerin geçerli neden olmadan eski yerlerine dönmelerine izin verilmezdi.