İKİNCİ MEŞRUTİYET

Osmanlı devletinde iyileştirme çabaları doğrultusunda 1839 'da Tanzimat Fermanı , 1856 'da Islahat Fermanları ilan edilmişti. Tanzimat Fermanıyla Osmanlı Devletine kanun gücü girmiş,halkın can,mal, namus güvenlikleri sağlanmış, Islahat Fermanıyla da Gayrı Müslimlere birtakım haklar verilmişti.
Ancak yapılan bu çalışmalar Osmanlı Devletinin durumunda tamamen bir düzelme sağlayamadığı gibi, Avrupalı devletlerin Osmanlı Devleti içine müdahalesini de önleyemedi.Bu ortamda yetişen Osmanlı aydınları Genç Osmanlılar ( Jön Türkler ) eğer Osmanlı Devletinde Meşrutiyet rejimi ilan edilirse halkın yönetime katılacağını,azınlıklarında yönetime katılarak kendi sorunlarını dile getirdikleri gibi çözümlerini de üreteceklerini, dolayısıyla Avrupalı Devletlerin Osmanlı Devletine müdahale etmeyeceklerini düşünüyorlardı.Ziya Paşa, Namık Kemal, Prens Sabahattin gibi düşünürlere Osmanlı Devletinde bazı devlet adamları da katılıyorlardı.( Mithat Paşa ) 1876 'da I.Meşrutiyet ( Kanun-i Esasi - İlk Anayasa ) ilan edildi.
Önemi :

Osmanlı Devletinde ilk kez rejim değişikliği olmuştur.

Osmanlı Devletinde ilk kez Anayasal düzen kurulmuştur.

Osmanlı halkı ilk kez yönetime katılma, seçme ve seçilme haklarına sahip olmuştur.(Erkekler)

Tüm azınlıklara parlamento’ya katılma hakkı tanındığı için dünya'nın en geniş demokrasi deneyimlerinden birisidir.

Parlamento Ayan Meclisi ve Millet Meclisi olarak iki meclisten oluşmuştur.

Padişaha Parlamentoyu kapatma ve fesih etme yetkisi verilmiştir.

1877-1878 Osmanlı - Rus Savaşını ( 93 Harbi ) bahane eden II.Abdülhamit Meclis-i Mebus an'ı kapatarak,Anayasa'yı yürürlükten kaldırdı.Ülkede İstibdat ( Baskı ) uygulayarak yönetmeye başladı. Aydınlar bu durum üzerine Meşrutiyet'in yeniden yürürlüğe girmesi amacıyla gizlice mücadele etmeye başladılar.Bu mücadelede merkezi Makedonya'da Selanik bulunan " İttihat ve Terakki Partisi " en etkili olan kuruluştur. Bu dönemde M.Kemal'de Suriye'de " Vatan ve Hürriyet " adlı bir cemiyet kurduysa da bu cemiyetin Suriye'de etkili olamaması nedeniyle bu cemiyet İttihat ve Terakki Cemiyetiyle birleşmiştir.

1908 yılında İngiltere ve Rusya'nın Reval'de görüşmeleri , bu görüşmelerde İngiltere'nin Rusya'yı Osmanlı Devletine karşı izlediği politika da serbest bırakması üzerine mücadele hızlanmış Makedonya'da Resneli Niyazi adlı subayın isyan etmesiyle II.Abdülhamit Meşrutiyeti II.defa ilan etmek zorunda kalmıştır.( 24 Temmuz 1908 ).
II.Meşrutiyet'le birlikte İttihat ve Terakki Partisinin karşısına " Ahrar " partisi kurulmuştu.Parti Meşrutiyet rejimine karşı tavır izlemekteydi.Sonuçta İstanbul'da 31 Mart Olayı ( 13 Nisan 1909 ) dediğimiz ayaklanma çıktı.
Önemi : Osmanlı Devletinde rejime karşı çıkan ilk ayaklanmadır.
Bu ayaklanmayı merkezi Selanikte bulunan "Hareket ordusu" bastırdı.Ordunun komutanı Mahut Şevket Paşa, Kolağası
( Kurmay başkanı) M.Kemaldi.

SONUÇLARI :

Hareket ordusu isyanı bastırdı,İstanbul'da düzen yeniden sağlandı.

II.Abdülhamit ayaklanmayı bastırmadığı, hatta ayaklanmada rolü olduğu gerekçesiyle tahttan indirilerek yerine V.Mehmet Reşad tahta geçirildi.

Anayasa'da bazı demokratik değişiklikler yapılarak,Padişahın yetkileri sınırlandırıldı.

Karışıklıklar tam olarak önlenemedi.

Osmanlı Devletinin iç karışıklıklarından yararlanan Avusturya Bosna-Hersek'i kendi sınırları içine aldı. Bulgar Beyliği 1908 de bağımsızlığını ilan etti. Girit'te ayaklanma çıktı.